Focus – Frankrijks vergissing in Afrika: ‘François Hollande, was dit het waard?’

De Somalische terreurbeweging Al-Shabab twitterde vandaag foto's van een dode Franse commando. © Twitter.

De Somalische terreurbeweging Al-Shabaab twitterde vandaag foto’s van een dode Franse commando. © Twitter.

Nadat Frankrijk vrijdag een interventiemacht naar Mali stuurde, werd die nacht een reddingsoperatie in Somalië op touw gezet. De actie werd een echec. De gegijzelde Franse geheim agent Denis Allex kwam waarschijnlijk om, alsmede twee Franse commando’s. De strijd tegen islamitische extremisten in Afrika blijkt zwaarder dan verwacht. 

Eerder vandaag twitterde een vertegenwoordiger van de Somalische terreurbeweging Al-Shabaab (@HSMpress) meerdere foto’s van het lijk van een Franse militair. De commando is een van de twee militairen die omkwamen bij de reddingsoperatie van de gegijzelde Denis Allex in het zuidelijk gelegen stadje Bulo Marer. Allex werd in 2009 ontvoerd door Al-Shabaab terwijl hij als Franse geheim agent in Mogadishu werkzaam was. Bij de foto’s stond onder meer de aan de Franse president gerichte boodschap: ‘François Hollande, was dit het waard?’

De Franse minister van Defensie Jean-Yves le Drian bevestigde dat de actie is uitgelopen op een mislukking; Allex en twee Franse militairen zouden omgekomen zijn. Het aan Al-Qaeda gelieerde Al-Shabaab claimde op Al-Jazeera luidkeels de overwinning. Volgens de woordvoerder van de terreurbeweging zou Allex echter nog ‘in leven zijn en ver van de plek van de aanval’. Volgens de woordvoerder kwamen er bij de reddingsoperatie slechts twee militanten van Al-Shabaab om, volgens Frankrijk zijn dat er echter zeventien.

Volgens Al-Shabaab troffen rebellen de gefotografeerde militair zwaargewond aan, achtergelaten door z’n eigen gevluchte troepen. De terreurbeweging zou de gewonde commando nog medische bijstand hebben verleend voordat hij stierf. De man zou volgens de woordvoerder nog ‘nuttige informatie’ hebben verstrekt aan de militante Somaliërs. Zoals de Franse minister van Defensie al vreesde, verspreidde Al-Shabaab vandaag triomfantelijk lugubere foto’s van de dode militair en zijn uitrusting.

De foto's van de dode commando en zijn uitrusting die de Somalische terreurbeweging Al-Shabab vandaag twitterde. © Twitter.

De foto’s van de dode commando en zijn uitrusting die de Somalische terreurbeweging Al-Shabaab vandaag twitterde. © Twitter.

De mislukte reddingsoperatie baart ook zorgen voor andere gijzelaars in de regio. In Noord-Mali worden door eveneens aan Al-Qaeda gelieerde groepen zeven Franse gijzelaars vastgehouden. Ook de Nederlander Sjaak Rijke wordt al meer dan een jaar in Mali vastgehouden. De Franse luchtmacht kwam in Mali vrijdagnacht tegelijkertijd in actie om de zeven gijzelaars te ontzetten, hetgeen mislukte. Waarschinlijk staat hen een hachelijke dood te wachten, uit vergelding voor de interventie in het noorden, waarmee Frankrijk de opmars van islamitische rebellen een halt toe probeert te roepen.

De beelden van Amerikaanse militairen die in 1993 door de straten van Mogadishu werden gesleurd gingen de hele wereld over. © Toronto Star.

De schokkende beelden van Amerikaanse militairen die in 1993 door de straten van Mogadishu werden gesleurd gingen de hele wereld over. © Toronto Star.

De acties roepen herinneringen op aan eerdere mislukte interventies. De VN-interventie in Somalië verliep dramatisch, vooral toen in 1993 tijdens de Slag om Mogadishu een Amerikaanse Black Hawk-helikopter werd neergehaald. Schokkende beelden van naakte Amerikaanse militairen die triomfantelijk door de straten van Mogadishu werden gesleurd gingen de wereld over. De mislukte VN-interventie zorgde voor jarenlange terughoudendheid  van het Westen inzake militair optreden in de door rebellen geteisterde regio.

Maar nu het noorden van Mali de nieuwe thuisbasis lijkt te worden van extremistische groeperingen zoals Ansar Dine en Al-Qaeda in de Islamitische Maghreb (AQIM), lijkt een westerse interventie onvermijdelijk. Het ironische is dat het conflict in Mali voor een belangrijk deel veroorzaakt is door westers ingrijpen in Libië, waarin ook de rol van Frankrijk niet gering was. Door de westerse interventie in Libië trokken vele door Khadaffi ingehuurde Toearegs terug naar Mali, mét hun wapens. Mali verviel vervolgens in wanorde. De Toearegs grepen de macht in het noorden, maar werden al snel verdreven door de islamitische extremisten. 

De vrees is dat de regio door nieuwe westerse inmenging afglijdt richting verdere chaos. In meer of mindere mate aan elkaar gelieerde extremistische groeperingen in de regio – Boko Haram in Nigeria, Al-Shabaab in Somalië, Ansar Dine en AQIM in Mali – zijn een groot gevaar als ze nauwer gaan samenwerken tegen het Westen en zijn partners. Frankrijk heeft al aangegeven dat de rebellengroepen in Mali onverwacht goed bewapend, getraind, vastberaden en gehard door de strijd zijn. De nederlaag in Somalië zaterdagochtend toont aan dat de Fransen de militaire slagkracht van de extremistische bewegingen sterk hebben onderschat.

Strijders van de extremistische groepering Ansar Dine. © Reuters.

Strijders van de extremistische groepering Ansar Dine. © Reuters.

Frankrijk hoopt de militaire interventie te kunnen beperken tot enkele weken. Zoals het er nu op lijkt is dat een veel te optimistische verwachting. De islamitische rebellen blijken over het algemeen stugger dan verwacht. Vanmiddag hebben de rebellen zelfs de stad Diabaly op het Malinese leger veroverd. Het gevaar dat op de loer ligt is dat Frankrijk en mogelijke partners een langdurige en uitputtende strijd ingetrokken worden. Een war of attrition – slijtageslag – met diverse militante groepen uit de omringende landen.